Ung thư xương thường xuất hiện ở độ tuổi từ 10 – 20, đặc biệt phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên. Nó không chỉ đe dọa tính mạng mà còn có khả năng gây tàn phế, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vậy nguyên nhân và dấu hiệu ung thư xương là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Ung thư xương là gì?
Ung thư xương, còn được gọi là u xương ác tính, là một loại ung thư xuất phát từ mô xương trong cơ thể. Nó có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của xương và thường gây ra sự tăng sinh không kiểm soát của các tế bào xương. Mặc dù hiếm, chỉ chiếm dưới 1% trong tổng số bệnh ung thư, nhưng bệnh này thường xuất hiện ở trẻ em. Đặc biệt trong độ tuổi từ 10 đến 20, khi xương đang phát triển mạnh.
Tương tự những loại ung thư khác, ung thư xương cũng gồm 4 giai đoạn là:
- Giai đoạn I: Khối u chỉ ở xương, không di chuyển sang các khu vực khác trong cơ thể.
- Giai đoạn II: Các tế bào khối u bắt đầu phát triển mạnh mẽ hơn trước, nhưng vẫn giới hạn ở xương.
- Giai đoạn III: Có thể tìm thấy 2 – 3 khối u ở trên cùng một đoạn xương.
- Giai đoạn IV: Ung thư xương di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể, chẳng hạn như phổi hoặc gan.
Ung thư xương là loại ung thư xuất phát từ mô xương trong cơ thể
Các khu vực dễ có dấu hiệu ung thư xương
Ung thư xương được nhận định là thường xuất hiện tại các đòn xương dẹt và dài. Một số vị trí xương có thường có các dấu hiệu ung thư cụ thể bao gồm:
- Xương chậu.
- Đầu dưới xương quay.
- Đầu trên xương chày.
- Đầu trên xương cánh tay.
- Đầu dưới xương đùi.
- Xương bả vai.
Khối u xương có thể bắt đầu từ bất kỳ vị trí nào trong cơ thể. Tuy nhiên, xương dài hoặc xương dẹt thường là nơi phát hiện các dấu hiệu. Điều này sẽ dẫn đến các triệu chứng như đau xương, sưng, giảm chức năng xương… ở người bệnh. Vậy cách nhận biết loại ung thư này như thế nào?
Nguyên nhân gây bệnh
Hiện nay, nguyên nhân của ung thư trong xương vẫn chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, có một số yếu tố cụ thể có thể đóng vai trò trong việc làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là ba yếu tố nguy cơ thường gặp:
- Yếu tố di truyền: Có lịch sử ung thư trong gia đình, đặc biệt là ung thư liên quan đến xương hoặc sụn.
- Trải qua điều trị hoặc xạ trị trong quá khứ.
- Bệnh Paget: Đây là một tình trạng làm xương gãy và sau đó phát triển trở lại không đúng cách.
- Có khối u trong sụn, đặc biệt khi liên quan đến mô liên kết trong xương.
Nguyên nhân của ung thư xương vẫn chưa được xác định chính xác
Dấu hiệu ung thư xương phổ biến
Bệnh lý xương này được chia làm nhiều giai đoạn. Mỗi giai đoạn đều có những triệu chứng và cách nhận biết khác nhau.
Biểu hiện sớm
Ở giai đoạn này, các dấu hiệu thường không rõ ràng và dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu chú ý, người bệnh sẽ tự quan sát thấy:
- Cảm giác nhức mỏi tay chân.
- Vận động yếu.
- Cảm thấy tê tại các khớp, không thể vận động mạnh như bình thường khi tham gia vào các hoạt động thể thao.
- Ở khu vực có xương đau nhức, khi sờ hoặc xoa bóp nhẹ, thường sẽ cảm nhận nhiệt độ cao hơn so với vùng da khác.
Triệu chứng giai đoạn bệnh phát triển
Khi bệnh đã phát triển đến các giai đoạn sau, các dấu hiệu kèm theo trở nên rõ ràng hơn:
Tình trạng mệt mỏi: Người bệnh sẽ trải qua tình trạng tinh thần nhức mỏi và cơ thể suy nhược. Thường có sốt nhẹ và giảm cân nhanh mà không có nguyên nhân rõ ràng. Việc sử dụng thực phẩm chức năng kích thích ăn uống hoặc các loại thuốc hạ sốt sẽ không hiệu quả.
Đau xương: Các cơn đau từ mức trung bình đến nghiêm trọng thường là biểu hiện điển hình của dấu hiệu ung thư xương. Cường độ và tần suất của các cơn đau sẽ tăng lên khi bệnh phát triển nặng hơn. Người bệnh thường đau vào ban đêm, có thể đau đến mức không thể ngủ.
Xuất hiện khối u hoặc sưng tại xương: Xương sẽ sưng to và biến dạng bất thường. Mô xương có xu hướng phình ra và bị méo mó. Da ở vùng tạo khối u cũng thường bị viêm, sưng to và đỏ hơn so với các khu vực khác.
Thường xuyên gãy xương: Khi bị ung thư xương, chức năng của xương bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chúng thường mất khả năng chống chịu với các lực tác động từ bên ngoài. Thậm chí sau khi gãy xương, quá trình lành sẹo sẽ diễn ra rất lâu và khó khăn. Đôi khi dẫn đến tình trạng liệt chân ngay cả khi chân đã được bó bột kịp thời.
Cơ thể biến dạng: Đối với ung thư xương, biểu hiện này trở nên đặc trưng hơn khi bệnh tiến triển nặng. Hệ xương khớp, đặc biệt ở tay chân sẽ biến dạng bất thường. Người bệnh có thể gặp sự cong vẹo của cột sống, tay chân có nhiều khối hạch cứng…
Người bệnh sẽ trải qua tình trạng nhức mỏi và suy nhược cơ thể
Phương pháp chẩn đoán
Trong việc chẩn đoán ung thư xương nguyên phát, các công cụ chẩn đoán thường dùng là hình ảnh, xét nghiệm máu và sinh thiết mô bệnh học.
- Chụp X-quang xương: Đây là phương pháp phổ biến nhất để xác định số lượng xương tổn thương và sự xâm lấn của khối u.
- Chụp cắt lớp: Phương pháp này đánh giá được tổn thương trong tủy xương và cả bề mặt xương.
- Chụp MRI: Giúp đánh giá những trường hợp xương bị tổn thương nặng, xâm lấn vào thần kinh và các mạch máu.
- Chụp PET/CT: Thường được sử dụng để theo dõi các trường hợp sarcoma phần mềm, xương tái phát hoặc di căn xa. Đồng thời, giúp phát hiện sớm tổn thương ác tính.
- Sinh thiết mô: Đây là một bước không thể thiếu để xác định chính xác tồn tại của ung thư xương. Từ đó, cho phép bác sĩ đánh giá cấu trúc mô bệnh học và phân loại khối u.
- Các xét nghiệm khác: Siêu âm ổ bụng, chụp X quang phổi giúp xác định tình trạng di căn.
Cách xử trí khi phát hiện dấu hiệu ung thư xương
Quan trọng nhất cho người bệnh khi phát hiện nguy cơ ung thư xương là duy trì tinh thần bình tĩnh và lạc quan. Khi xuất hiện các dấu hiệu, người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc và các phương pháp truyền miệng để tự điều trị. Dưới đây là hai hướng xử lý quan trọng mà người bệnh nên tuân theo:
Thăm khám bác sĩ
Khi xuất hiện các dấu hiệu đau nhức xương khớp bất thường, hãy đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị tốt nhất. Người bệnh không nên tự ý điều trị tại nhà mà không có sự hướng dẫn từ các bác sĩ chuyên môn.
Xây dựng lối sống lành mạnh
Ngoài tuân thủ theo liệu pháp trị liệu từ các chuyên gia, người bệnh cần xây dựng một chế độ ăn dinh dưỡng và tập luyện thể thao:
- Cung cấp đủ lượng canxi, hạn chế chất béo và tăng cường tiêu thụ các loại trái cây và rau xanh.
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với tia UV mặt trời và các hóa chất độc hại khác.
- Thực hiện các bài tập vận động nhẹ nhàng và tập thể dục giãn cơ xương.
Phương pháp điều trị
Lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào tình trạng riêng của từng bệnh nhân và được đánh giá dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm giai đoạn của ung thư, tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng thể, cũng như kích thước và vị trí của khối u. Có ba phương pháp chính trong điều trị ung thư xương:
Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể sử dụng để loại bỏ khối u hoặc mô bị tổn thương. Mục tiêu của ca phẫu thuật là loại bỏ và thay thế phần xương bị hỏng hoặc thay thế xương bằng ghép xương. Đối với khối u tại chân tay, trước đây y học chưa phát triển các bệnh nhân phải cắt cụt chi. Ngày nay với các kĩ thuật mới nhất, các bác sĩ đã sử dụng phương pháp phẫu thuật bảo tồn chi giúp bệnh nhân giữ lại được chân tay của mình. Phương pháp phẫu thuật giúp ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của ung thư.
Hóa trị
Sử dụng hóa chất và thuốc đặc trị để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị được sử dụng để thu nhỏ kích thước khối u trước phẫu thuật, loại bỏ tế bào ung thư dư thừa sau phẫu thuật và ngăn ngừng tái phát.
Hóa trị được sử dụng để thu nhỏ kích thước khối u
Xạ trị
Sử dụng tia phóng xạ kiểm soát để gây tổn thương, kiểm soát sự phát triển và phá hủy tế bào ung thư. Cách điều trị cụ thể sẽ được quyết định bởi đội ngũ chăm sóc sức khỏe dựa trên tình hình của từng bệnh nhân.
Cách phòng tránh ung thư xương
Một số biện pháp phòng tránh ung thư xương bao gồm:
Chế độ ăn uống
Bổ sung nhiều trái cây, rau xanh, cung cấp đủ canxi cho cơ thể. Các loại thực phẩm giàu protein như trứng, thịt, cá… và thực phẩm có hàm lượng calo cao người bệnh cũng nên bỏ qua. Hạn chế nạp các thức ăn chứa nhiều chất béo và thức uống có cồn như rượu bia.
Người bệnh nên bổ sung nhiều trái cây, rau xanh cho cơ thể
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục giúp người bệnh chống lại bệnh béo phì và làm giảm mức độ hormone như insulin và estrogen liên quan đến ung thư.Tập thể dục nhịp điệu khoảng 30 phút mỗi ngày sẽ giúp tim hoạt động mạnh và có sức khỏe dẻo dai.
Nắm rõ tiền sử sức khỏe gia đình
Ung thư xương là căn bệnh có thể lây theo di truyền. Nếu gia đình có người thân bị mắc ung thư xương cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện bệnh sớm. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tránh ánh nắng mạnh trực tiếp từ mặt trời và các hóa chất độc hại.
Lời kết
Như vậy, ung thư xương là bệnh vô cùng nguy hiểm với mỗi chúng ta. Hy vọng thông qua bài viết này bạn sẽ hiểu hơn về dấu hiệu ung thư xương, phương pháp chẩn đoán và cách phòng tránh. Khi có những dấu hiệu nghi ngờ bị bệnh, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.
