Thoái hóa khớp cổ tay dẫn đến các triệu chứng như căng cứng, đau nhức và sưng tấy. Đây là hệ quả của quá trình viêm tàn phá khớp trước đó và sẽ tiếp tục phát bệnh theo thời gian. Nếu không kiểm soát hiệu quả, khớp cổ tay sẽ hư hỏng nặng và gây khó khăn cho việc cử động.
Thoái hóa khớp cổ tay là gì?
Thoái hóa khớp là loại viêm khớp phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Tình trạng này xảy ra khi lớp sụn bảo vệ đệm ở các đầu xương bị hư hại, tổn thương. Nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nguy cơ bị tàn tật cho người bệnh.
Đây là tình trạng bị tổn thương xương khớp tại vùng cổ tay, nhất là vùng sụn khớp, sụn bị mòn và hư hỏng dần. Các sụn khớp này bị bào mòn, thiếu dưỡng chất, thoái hóa và tổn thương. Từ đó dẫn tới đau, sưng, nguy cơ nứt và gãy xương, ảnh hưởng đến việc vận động của khớp.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh thường xuất hiện ở những người độ tuổi trung niên. Trong đó, nữ giới chiếm tỷ lệ khoảng 2/3 số ca bệnh. Nguyên nhân gây bệnh đến từ các yếu tố khác nhau như:
Tuổi tác
Bệnh lý này thường xảy ra ở người cao tuổi. Hàm lượng nước trong sụn khớp tăng dần theo tuổi tác. Điều này làm cho chất lượng protein trong sụn giảm, dần dẫn đến việc sụn khớp bị mòn, xơ hóa và bắt đầu thoái hóa.
Chấn thương
Chấn thương ở cổ tay, cho dù là gãy xương hay bong gân, dễ làm thay đổi cấu trúc giải phẫu của cổ tay. Từ đó sẽ làm hư hỏng sụn khớp. Đặc biệt, khi bị tổn thương nghiêm trọng như tai nạn, té ngã, sụn thậm chí bị tách ra khỏi xương.
Công việc
Bệnh thường gặp ở những người làm việc chủ yếu sử dụng tay trong thời gian dài như làm việc với máy tính, phục vụ bưng đồ… Những công việc này yêu cầu bắt buộc người bệnh phải hoạt động tay trong nhiều giờ liền. Làm như vậy sẽ khiến khớp xương nhanh chóng bị sưng, co cứng, viêm.
Tiền sử mắc các bệnh về xương khớp
Những người bị bệnh viêm khớp dạng thấp có nhiều khả năng bị thoái hóa khớp cổ tay hơn bình thường. Ngoài ra, có một số tình trạng hiếm gặp như thừa sắt hoặc thừa hormone tăng trưởng cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Điều này làm tăng cơ hội phát triển thoái hóa các khớp ở cổ tay.
Dấu hiệu và triệu chứng
Người bị thoái hóa khớp cổ tay thường có các dấu hiệu và triệu chứng sau:
Đau nhức
Đây là triệu chứng chính của bệnh thoái hóa cổ tay. Các cơn đau có tính chất cơ học, đau hơn khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Người bệnh sẽ đau dữ dội khi thực hiện những thao tác ở cổ tay như việc cầm nắm đồ vật. Tùy vào mức độ nặng hay nhẹ, cơn đau có thể âm ỉ hoặc kéo dài. Mức độ sẽ biểu hiện như sau:
- Giai đoạn đầu: Người bệnh cảm thấy ở cổ tay bị đau nhức nhẹ, khi hoạt động có tiếng kêu lạo xạo và lục cục.
- Giai đoạn sau: Mức độ đau sẽ trầm trọng hơn, bắt đầu lan rộng ra những vị trí xung quanh.
Cứng khớp
Triệu chứng này thường đi kèm với những cơn đau. Biểu hiện thấy dễ dàng nhất là sau khi người bệnh thức dậy, hay sau một thời gian không vận động và di chuyển. Bị sưng, cứng khớp sẽ gây khó khăn cho bạn khi cử động xoay, gập cổ tay.
Hoạt động thiếu linh hoạt
Nếu bệnh kéo dài, người bệnh sẽ gặp khó khăn khi thực hiện những thao tác như cầm nắm đồ vật. Gây khó khăn trong việc thực hiện những hoạt động sinh hoạt cá nhân. Lực bám trên bàn tay lúc này cũng bị yếu đi và mất kiểm soát độ bám của các ngón tay.
Teo cơ
Tình trạng này là dấu hiệu nghiêm trọng nhất của thoái hóa khớp cổ tay. Bệnh này làm người bệnh bị mất khả năng vận động khớp cổ tay, teo cơ và biến dạng khớp.
Nếu bệnh nhân không can thiệp điều trị sớm, các triệu chứng của bệnh sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Không chỉ chịu đựng cơn đau dai dẳng, quanh năm suốt tháng, người bệnh còn bị teo cơ, giảm hay mất khả năng vận động ở cổ tay.
Cách điều trị bệnh
Dựa theo giai đoạn tiến triển của bệnh lý, tuổi tác, bác sĩ sẽ đưa ra được phương pháp chữa trị phù hợp nhất. Để tìm ra hướng điều trị tốt nhất, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh tiến hành chụp MRI, X-quang, điện cơ (EMG)… Việc này này nhằm giúp bác sĩ xem xét về mức độ nghiêm trọng của bệnh lý.
Các cách điều trị bệnh được liệt kê dưới đây sẽ giúp:
- Làm chậm tiến trình bị thoái hóa khớp và khống chế biến dạng khớp.
- Cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh qua những biện pháp giảm đau.
- Duy trì được chức năng vận động của khớp, cân bằng khả năng sinh hoạt qua việc thay thế những khớp đã bị tổn thương.
Điều trị tại nhà
Khi tình trạng bệnh ở mức độ nhẹ, người bệnh hãy áp dụng những phương pháp điều trị tại nhà để dễ dàng kiểm soát được bệnh.
- Nghỉ ngơi: Khi bị đau nhức ở vùng cổ tay, người bệnh cần để cổ tay nghỉ ngơi, tránh việc hoạt động mạnh ở vùng này vì sẽ làm bệnh trầm trọng hơn.
- Chườm lạnh: Phương pháp điều trị này giúp bệnh nhân giảm đau nhức, sưng viêm và kiểm soát tình trạng bị tổn thương ở các mô. Người bệnh hãy dùng một túi nước đá đặt trong túi nhựa và chườm lên vùng cổ tay khoảng 15 – 20 phút.
- Các bài tập phục hồi: Tập thể dục giúp xoa dịu độ cứng và cải thiện sức mạnh tay cầm, mặc dù chưa rõ mức độ giảm đau sau khi tập thể dục.
Người bệnh cần tránh các hoạt động gây căng cho khớp tay. Cần hạn chế nâng, mang tạ nặng hoặc thực hiện các động tác yoga, Pilates mà bàn tay phải chịu rất nhiều trọng lượng cơ thể. Thay vào đó, người bệnh nên tập những động tác kéo giãn cơ đơn giản và nhẹ nhàng, giúp giảm bớt cơn đau hiệu quả. Các bài tập mang lại hiệu quả như nắm tay, uốn ngón tay, căng cổ tay…
- Áp dụng các bài thuốc Đông y: Cây cỏ xước, gừng, lá lốt, ngải cứu… để làm nguyên liệu chế biến ra những bài thuốc phù hợp. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tham vấn ý kiến từ bác sĩ điều trị trước khi áp dụng những bài thuốc đông y này.
Sử dụng thuốc
Thuốc được sử dụng để giúp giảm đau và cứng do bệnh lý này gây ra. Tuy nhiên chúng sẽ không ngăn ngừa hay chữa khỏi bệnh hoàn toàn được. Một số loại thuốc và các phương pháp điều trị bạn nên thử bao gồm:
- Các loại thuốc giảm đau thông thường: Acetaminophen, tramadol, paracetamol…
- Thuốc chống viêm không steroid NSAID: Diclofenac, Aspirin, Naproxen, Ibuprofen…
- Tiêm tĩnh mạch hay đường uống: Corticosteroid
- Thuốc giảm đau gây nghiện: Opioids
- Thuốc giãn cơ
Nếu bệnh nhân sử dụng thuốc không kê đơn hãy lưu ý dùng chúng một cách an toàn và theo chỉ dẫn từ bác sĩ. Bác sĩ điều trị cho bệnh nhân cần biết tất cả các loại thuốc họ đang dùng.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu giúp người bệnh kiểm soát được nhanh chóng các cơn đau nhức ở cổ tay. Khi thực hiện các bài tập, bệnh nhân cần có sự hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu. Vì nếu thực hiện sai cách, tình trạng bệnh sẽ có khả năng chuyển biến nặng hơn và gây ảnh hưởng tới quá trình điều trị.
Các phương pháp vật lý trị liệu dành cho người bị thoái hóa khớp cổ tay phổ biến như:
- Kích thích dòng điện qua da (điện xung): Giảm đau và tăng kích thích thích cơ.
- Từ trường: Giúp giảm phù nề, đau nhức cơ, từ đó kích thích các mô tái tạo nhanh chóng.
- Liệu pháp siêu âm/sóng ngắn: Giúp chống viêm tại chỗ.
- Laser trị liệu: Giúp giảm đau, tăng tuần hoàn máu và tăng chuyển hóa, từ đó người bệnh nhanh phục hồi sau chấn thương.
Vật lý trị liệu sẽ mất nhiều thời gian nhưng mang lại hiệu quả cao trong quá trình điều trị. Người bệnh sẽ lấy lại được sự linh hoạt tại khớp cổ tay và khuỷu tay, dễ dàng kiểm soát tốt bệnh.
Phương pháp tái tạo sinh học
Ngoài các phương pháp trên, phương pháp tái tạo sinh học cũng là một trong những phương pháp điều trị được bác sĩ khuyến nghị như:
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)
Bác sĩ sẽ tiêm vào vùng bị tổn thương loại huyết tương có nồng độ tiểu cầu cao gấp 5 – 10 lần so với bình thường. Từ đó, tiểu cầu làm giảm phản ứng viêm, giúp tăng sản xuất dịch bôi trơn trong khớp… Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này là phải tiêm nhiều lần, dễ gây các biến chứng như đau, nhiễm trùng, buồn nôn…
Tiêm collagen thủy phân
Đây là phương pháp mới trong điều trị bệnh cơ xương khớp. Collagen là thành phần quan trọng trong việc cấu tạo nên các khớp. Chỉ với một mũi tiêm sẽ giúp phục hồi hệ thống mô giàu collagen trong khớp gối. Ví dụ như hệ thống gân, sụn khớp, dây chằng và cơ xung quanh khớp gối. So với PRP, tiêm collagen thủy phân trọng lượng phân tử thấp, chỉ cần tiêm một mũi duy nhất trong quá trình điều trị.
Phẫu thuật
Khi những phương pháp trên không có hiệu quả hoặc mang lại hiệu quả ít, người bệnh cần phẫu thuật theo chỉ định của bác sĩ. Tùy theo các trường hợp bệnh cụ thể, phương pháp phẫu thuật sẽ có sự khác nhau:
- Phẫu thuật dự phòng: Phương pháp điều trị này giúp cân bằng được tình trạng khớp cổ tay và duy trì hoạt động cho khớp.
- Phẫu thuật bảo tồn: được áp dụng để can thiệp vào vị trí các khớp chưa tổn thương nghiêm trọng. Bên cạnh đó giúp khôi phục một số chức năng cơ học của khớp và cải thiện khả năng vận động khớp.
- Phẫu thuật thay thế: áp dụng khi tất cả các biện pháp điều trị phía trên không hiệu quả hay các khớp tổn thương nghiêm trọng.
Phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp cổ tay
Để phòng ngừa căn bệnh này, người bệnh cần tránh việc tạo căng thẳng cho khớp thông qua điều chỉnh các hoạt động hàng ngày như:
Bổ sung dưỡng chất chuyên biệt
Giống như việc chăm da, chăm sóc xương khớp từ sớm sẽ kiến tạo nền tảng vững chắc, hỗ trợ các khớp khỏe mạnh và dẻo dai lâu. Các dưỡng chất chuyên biệt như Eggshell Membrane, Collagen Peptide, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate… Vì vậy, độc giả nên chú trọng việc nuôi dưỡng xương khớp từ trẻ để ngăn ngừa thoái hóa cổ tay sớm và giúp làm chậm quá trình lão hóa xương.
Ăn uống đầy đủ dưỡng chất
Không có chế độ ăn uống cụ thể nào đã được chứng minh là giúp ngăn ngừa bệnh. Tuy nhiên có một số chất dinh dưỡng nhất định liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh như bổ sung Axit béo omega-3, vitamin D. Bên cạnh đó, ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đồ chế biến ở nhiệt độ cao cũng giúp phòng tránh bệnh.
Tích cực tập luyện thể dục
Luyện thể dục thể thao ít nhất 30 phút/ngày và 5 ngày/tuần giúp tăng độ bền, linh hoạt cho toàn bộ hệ xương khớp. Riêng đối với vùng cổ tay, hạn chế tập các bài tập gây căng thẳng và tải trọng lớn. Điển hình là môn tập tạ, chỉ tập các động tác vận động khớp không có đối kháng với những người xương khớp không khỏe.
Bảo vệ cổ tay khi chơi thể thao
Chấn thương ở cổ tay khi chơi thể thao là lý do đẩy nhanh tiến trình bị thoái hóa. Vậy nên, trước khi vào sân chơi thể thao nên trang bị đầy đủ băng thun giúp bảo vệ cổ tay.
Kết hợp việc kiểm tra xương khớp định kỳ ở các bệnh viện lớn giúp kiểm soát nguy cơ thoái hóa khớp cổ tay. Phát hiện sớm và chữa trị kịp thời giúp bảo tồn tối đa cấu trúc khớp ở cổ tay. Ngoài ra còn phòng tránh được những biến chứng xấu làm gián đoạn cuộc sống người bệnh.
Lời kết
Nhìn chung, bệnh thoái hóa khớp cổ tay không quá nguy hiểm nhưng nếu không được chữa trị kịp thời sẽ trở nên nghiêm trọng. Hy vọng qua bài viết trên bạn sẽ hiểu thêm về bệnh lý này, triệu chứng và cách chữa trị bệnh. Hãy tiếp tục theo dõi web để cập nhật thêm nhiều thông tin về sức khỏe nhé!
