Đau xương cụt là tình trạng đau xảy ra xung quanh hoặc trong vùng xương ở đáy cột sống. Trong hầu hết các trường hợp, cơn đau sẽ được cải thiện trong vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên, đôi khi nó sẽ kéo dài và ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày. Vậy đau xương cụt là bệnh gì? Hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé!
Đau xương cụt là bệnh gì?
Xương cụt cấu tạo bởi 3 đến 5 đốt sống dính liền với nhau, nằm ở dưới xương cùng, là phần cuối của cột sống. Đây là vị trí bám của một số cơ, gân và dây chằng. Cả ụ ngồi (hai xương cấu thành đáy tiểu khung) và xương cụt đều chịu trọng lượng của cơ thể khi ngồi. Ở 2/3 người trưởng thành, xương cụt có dạng hơi cong thay vì hướng thẳng xuống, nhưng nếu độ cong quá mức bình thường sẽ bị đau.
Đau xương cụt là cơn đau ở trong và xung quanh vùng xương cụt, ở vị trí dưới cùng của cột sống, phía trên khe hở của mông. Cơn đau thường được mô tả là đau nhói hay âm ỉ và có cảm giác như bị co thắt cơ. Cơn đau xương cụt xảy ra khi hoạt động thể chất hay khi ngồi trong thời gian dài, lan xuống chân hoặc lên lưng.
Ngoài ra, tùy thuộc vào các nguyên nhân gây đau xương cụt khác nhau, đôi khi người bệnh có các triệu chứng như sau:
- Buồn nôn và nôn ói.
- Yếu cơ.
- Mất cảm giác.
- Cảm giác khó chịu đường tiêu hóa, đau quặn bụng, đau ở trực tràng…
Đau xương cụt có nguy hiểm không?
Nhiều người không biết đau xương cụt là bệnh gì nên không để tâm và chữa trị. Thực chất, tình trạng này không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng sẽ đau mãn tính âm ỉ, có khi đau nhói như dao đâm. Cơn đau này gây ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động thường ngày. Thậm chí, nó sẽ khởi phát mới hoặc trở nên nặng nề hơn khi người bệnh vận động và cả khi đi đại tiện hay khi quan hệ tình dục.
Cơn đau xương cụt có thể tự giảm và biến mất khi sử dụng các loại thuốc giảm đau đơn giản tại nhà. Tuy nhiên, việc chủ động điều chỉnh tư thế ngồi đúng cách và chuẩn bị các biện pháp phòng ngừa luôn là cần thiết. Hạn chế ngồi quá lâu mà không đứng dậy, nên đi lại hoặc tập một vài động tác vươn vai đơn giản. Nếu phải ngồi làm việc, hãy chọn đệm lót hình tròn có lỗ để ngồi. Nếu người bệnh chơi thể thao đạp xe, nên điều chỉnh yên xe hơn rướn về phía trước.
Nguyên nhân bị đau xương cụt
Có rất nhiều vấn đề về sức khỏe gây ra đau xương cụt. Mặc dù cơn đau đôi khi tự biến mất hay nhờ vào các thuốc giảm đau thông thường tại nhà. Tuy nhiên với các cơn đau có mức độ nghiêm trọng hơn, việc xác định rõ nguyên nhân là điều cần thiết.
Nguyên nhân cơ học
Đau xương cụt xảy ra khi người bệnh đang ngồi tự nhiên đứng lên đột ngột làm cho xương cụt bị nén quá lâu hay do ngồi quá nhiều. Ngoài ra đau ở vùng xương cụt còn là do những tổn thương đến từ bên ngoài. Ví dụ như do bị té ngã phần mông bị đập mạnh xuống đất hay va chạm vào góc các đồ vật cứng, đau xương cụt vì ngồi xe máy quá lâu…
Nguyên nhân bệnh lý
Tình trạng đau xương cụt do bệnh lý gây ra bao gồm:
- Bệnh viêm âm đạo: Khi âm đạo bị viêm có thể gây đau xương, kèm theo đó là hiện tượng đau lưng, đau buốt vùng thắt lưng. Đặc biệt, cơn đau sẽ càng tăng khi hoạt động quá nhiều, như sau khi quan hệ tình dục hay trước kỳ kinh nguyệt.
- Vị trí tử cung bất thường: Thường tử cung sẽ hơi ngả về phía trước nhưng khi tử cung ngả về phía sau quá nhiều cũng sẽ dẫn đến xương cụt bị đau. Bên cạnh đó còn có trường hợp tử cung nằm sai vị trí do sau sinh hay làm phẫu thuật tử cung.
- Khối u: Khi các khối u như u nang buồng trứng, u xơ tử cung, u ở cột sống thắt lưng phát triển to dẫn đến chèn lên dây thần kinh gây đau.
- Bệnh đường tiết niệu: Các bệnh lý có liên quan tới đường tiết niệu như viêm đường tiết niệu, viêm thận mãn, viêm thận cấp, sỏi thận. Ngoài ra, bị sỏi kết hạch hay có khối u trong hệ tiết niệu cũng gây ra đau ở vùng xương cụt.
Nguyên nhân sinh lý
- Mang thai: Hiện tượng này thường hay xảy ra do bà bầu khi mang thai, trọng tâm cơ thể sẽ dồn về phía sau làm thay đổi kết cấu của các khớp nhỏ ở vùng đốt sống lưng.
- Đặt vòng tránh thai: Xương cụt bị đau do kích thước của vòng tránh thai không phù hợp, vị trí vòng tránh thai bị lệch hoặc độ đàn hồi của vòng tránh thai quá lớn…
- Phụ nữ cao tuổi: Tình trạng đau xương cụt cùng đau thắt lưng thường xảy ra ở người cao tuổi vì tử cung bị giãn ra, tử cung hạ thấp xuống.
- Ngoài ra còn có nhiều nguyên nhân khác như tử cung xuất huyết, khoang chậu bị sung huyết hoặc do chu kỳ kinh nguyệt…
Các triệu chứng, dấu hiệu
Để hiểu rõ đau xương cụt là bệnh gì bệnh nhân cần hiểu rõ về các triệu chứng của bệnh. Các triệu chứng bao gồm:
- Đau nhức, đau nhói ở xương cụt.
- Đau dữ dội hơn khi thay đổi tư thế ngồi sang đứng.
- Đau dữ dội hơn khi ngồi nhiều, ngồi trong thời gian dài.
- Đau khi đi cầu.
- Đau khi quan hệ tình dục.
Khi thai nhi phát triển, trọng lượng dồn lên khoang tiểu khung gây ra bị đau ở vùng này. Vì vậy đau xương cụt cũng là một trong những dấu hiệu mang thai. Khi phụ nữ bị đau xương cụt, mức độ đau sẽ tăng dần lên trong thời kỳ kinh nguyệt. Đau trực tràng cũng dẫn đến đau xương cụt mãn tính.
Phương pháp chẩn đoán bệnh
Khi người bệnh đi khám do chưa hiểu đau xương cụt là bệnh gì, bác sĩ sẽ cần hỏi về các chấn thương gần đây, gồm cả sinh con hay té ngã. Tiếp theo, bác sĩ sẽ kiểm tra, thăm khám tại chỗ và khu vực xung quanh. Việc này giúp bác sĩ tìm được dấu hiệu gợi ý người bệnh bị gãy xương hay biến dạng, khối u hoặc áp xe do nhiễm trùng.
Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ dùng các phương pháp khác để chẩn đoán theo từng vấn đề nghi ngờ:
- Kiểm tra gãy xương: Chụp cắt lớp vi tính, chụp X – quang cột sống, cộng hưởng từ vùng cùng – cụt.
- Kiểm tra tình trạng viêm, u màng đệm (một loại ung thư hiếm gặp của cột sống): Chụp cộng hưởng từ và xạ hình xương.
Cách điều trị bệnh
Sau khi hiểu rõ đau xương cụt là bệnh gì, hãy tìm hiểu cách điều trị bệnh nhanh và hiệu quả nhất. Dưới đây là hai cách trị đau xương cụt phổ biến nhất:
Tư thế ngồi điều trị đau xương cụt
Với trường hợp xương cụt bị đau vì nguyên nhân cơ học thì hiện tượng đau nhức sẽ biến mất dần sau khoảng vài ngày. Để giúp giảm đau nhanh, hãy áp dụng tư thế ngồi dưới đây:
- Ngồi lên gối, nệm hình chữ V.
- Chườm lạnh, chườm nóng lên vùng xương cụt bị đau.
- Trước khi ngồi nghiêng người về phía trước.
- Ngồi dựa lưng vào ghế, bàn chân phẳng trên sàn giúp giảm trọng lượng khỏi xương sống.
- Sử dụng thuốc giảm đau hay thuốc chống viêm không steroid.
- Nằm nghỉ ngơi để giảm bớt đau.
- Ngoài ra, bạn nên kết hợp với các chế độ ăn hợp lý và đầy đủ dưỡng chất.
Các bài tập chữa đau xương
Đau xương cụt là bệnh gì và cách chữa trị bệnh như thế nào luôn là câu hỏi các bệnh nhân thắc mắc. Mặc dù không có cách nào chữa trị đau xương cụt nhanh tức thì, một số bài tập dưới đây sẽ giúp giảm áp lực gây đau xương. Các tư thế yoga khác nhau giúp kéo dài các cơ và dây chằng kết nối với xương sống.
Động tác khóa rễ
Bài tập này yêu cầu người bệnh phải thắt các cơ lại như khi đang cố đi vệ sinh. Bạn nên thực hiện trong 10 giây, lặp lại từ 3 – 4 lần. Thực hiện động tác khóa rễ này giúp kích thích các dây thần kinh ở phần xương cụt và khung xương chậu cứng hơn. Ngoài ra, bài tập còn giúp loại bỏ nhanh các cơn đau gây ra ở cả vùng xương cụt và xương chậu.
Động tác duỗi hình mèo, bò
Động tác này sẽ giúp người bệnh được kéo giãn và duỗi các cơ lưng cơ cổ rất tốt. Điều này thúc đẩy quá trình lưu thông máu làm kích thích các dây thần kinh cột sống, giảm đau ở vùng cổ và lưng tốt hơn. Bạn cần thực hiện các bước như sau:
- Quỳ ở tư thế giống như cái bàn.
- Mặt hướng xuống nền.
- Hai tay, hai đầu gối chống xuống nền.
- Cong lưng hướng về trần nhà (như tư thế mèo), uốn phần bụng hướng xuống nền và đầu đẩy lên cao (tư thế bò).
- Thở ra khi bạn thực hiện tư thế mèo và hít vào khi thực hiện tư thế bò. Bạn nên thực hiện bài tập này trong vòng khoảng 60 giây.
Động tác yoga cơ bản
Các động tác Yoga sẽ giúp các cơ ở xương chậu cứng hơn, kích thích lưu thông máu. Bên cạnh đó sẽ kéo giãn lưng khớp gối và cả vùng mắt cá chân.
Người bệnh thực hiện tư thế quỳ, sau đó đẩy phần hông về sau chạm vào gót chân, ép ngực xuống nền. Tiếp theo, đặt hai cánh tay thẳng cùng hướng với cơ thể và lòng bàn tay úp xuống. Đối với động tác này, hãy hít thở khi kéo người về sau. Thực hiện hiện động tác này trong 60 giây và lặp lại.
Với những bài tập trên, bệnh nhân nên thực hiện đều đặn mỗi ngày để có kết quả tốt nhất, giúp giảm đau xương hiệu quả.
Lời kết
Như vậy, thắc mắc đau xương cụt là bệnh gì đã được giải đáp ở bài trên. Bệnh không quá nguy hiểm đến tính mạng nhưng sẽ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người bệnh. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu hơn về đau xương cụt là bệnh gì, nguyên nhân và cách điều trị chúng. Hãy tiếp tục theo dõi web để cập nhật thêm nhiều thông tin về sức khỏe nhé!
