Thoái hóa cột sống thắt lưng là gì? Nguyên nhân và điều trị

Thoái hóa cột sống thắt lưng liên quan chặt chẽ đến sự suy giảm chức năng của đĩa đệm. Bệnh lý này thường xuất hiện nhiều ở người cao tuổi, thế nhưng hiện nay đang có khả năng trẻ hóa dần. Hãy theo dõi bài viết dưới đây để hiểu hơn về căn bệnh thoái hoá cột sống thắt lưng là gì.

Tìm hiểu chung về thoái hóa cột sống thắt lưng

Cột sống thắt lưng của con người gồm năm đốt sống được kí hiệu từ L1 đến L5. Cột sống thắt lưng có đặc điểm như sau:

Thân đốt sống có bề ngang rộng và lớn.
Lỗ sống có tác dụng để tủy và thần kinh đốt sống đi qua, nhỏ hơn đốt sống đoạn cổ và rộng hơn đốt sống đoạn ngực.
Các mỏm xương gồm mỏm phụ, mỏm gai, mỏm ngang, mỏm khớp trên – dưới.
Cột sống có chức năng chống đỡ sức nặng của cơ thể khi đứng và giúp đỡ trong quá trình chuyển động. Bên cạnh đó, nó có khả năng bảo vệ tủy sống.

Vậy thì thoái hoá cột sống thắt lưng là gì? Đó là một trong những bệnh thường xuyên xuất hiện nhất trong các bệnh xương khớp. Đây là một căn bệnh phức tạp, toàn bộ cấu trúc xương khớp bị tổn thương, kèm theo tổn thương sụn, xương dưới sụn, đĩa đệm và màng hoạt dịch. Tổn thương tiến hành chậm tại sụn đầu xương. Căn bệnh cũng là triệu chứng của hiện tượng hẹp khe khớp, xơ xương dưới sụn và thoái hóa đĩa đệm cột sống thắt lưng.

Thoái hoá cột sống thắt lưng là gì là câu hỏi của nhiều người

Nguyên nhân gây bệnh

Chúng ta cần biết thêm về nguyên nhân gây ra thoái hoá cột sống thắt lưng là gì để biết cách điều trị bệnh. Đây không phải là loại bệnh khớp có viêm nhiễm. Căn bệnh này do tác động của quá trình lão hóa, khiến sụn khớp và đĩa đệm chịu áp lực lớn trong suốt thời gian dài gây tổn thương, mất tính đàn hồi của đĩa đệm. Điều này dần dần sẽ khiến cho cột sống thắt lưng bị biến dạng. Thắt lưng bị thoái hóa là hậu quả của nhiều yếu tố khác nhau, cụ thể như sau:

Tuổi tác: Lão hoá theo thời gian là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh này. Về già, cấu trúc xương khớp dần dần bị suy giảm.
Tính chất công việc: Do người bệnh thường xuyên làm việc mang vác nặng trong thời gian dài, đứng quá lâu ở một tư thế…
Vận động sai tư thế: Người thường có thói quen ngồi làm việc sai tư thế, nằm ngủ sai tư thế… những tư thế này sai vừa gây áp lực đến cột sống vừa ảnh hưởng tiêu cực đến các chức năng nội tạng trong cơ thể, đặc biệt là vùng cổ và lưng.
Dinh dưỡng không cân đối: Người có chế độ dinh dưỡng không cân bằng hay bị rối loạn chức năng trao đổi trong cơ thể sẽ có khả năng mắc bệnh cao hơn người bình thường.
Các yếu tố khác: Như dị tật bẩm sinh, di truyền, thừa cân, chấn thương, người đã từng phẫu thuật…

Cột sống chính là vị trí phải chịu đựng áp lực nhiều nhất từ cân nặng của cơ thể và các hoạt động lao động, sinh hoạt hàng ngày khác. Việc nắm bắt được những nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống thắt lưng là yếu tố sẽ giúp người bệnh ngăn chặn cũng như giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị bệnh lý này phù hợp và hiệu quả nhất.

Thoái hóa đốt sống lưng không phải là loại bệnh khớp có viêm nhiễm

Triệu chứng của bệnh

Vậy các dấu hiệu của thoái hóa cột sống thắt lưng là gì? Thoái hóa cột sống thắt lưng là bệnh lý xương khớp có tốc độ phát triển chậm. Thế nhưng những triệu chứng khá mơ hồ mà người bệnh thường không để ý tới. Chính vì đó, triệu chứng của bệnh thoái hoá đốt sống thắt lưng là gì luôn là nỗi trăn trở của những người lớn tuổi. Mỗi giai đoạn của bệnh sẽ có những biểu hiện nhận biết khác nhau, bao gồm:

Đau kiểu mỏi vùng thắt lưng.
Đau âm ỉ tăng dần lên khi hoạt động và di chuyển.
Cứng khớp vùng cột sống thắt lưng vào buổi sáng, người bệnh có thể nghe tiếng lạo xạo khi xoay người, cử động.
Cơn đau bắt đầu từ thắt lưng lan dần xuống mông, cẳng chân và bàn chân khi cơ thể có chèn ép rễ dây thần kinh tọa gây đau thần kinh tọa.
Cảm giác tê bì vùng mông và chân, yếu hai chân, mất kiểm soát tiểu tiện…

Mức độ nguy hiểm của bệnh thoái hóa cột sống lưng

Theo bác sĩ chuyên khoa, thoái hóa đốt sống lưng là một trong những bệnh lý phổ biến nhất. Căn bệnh này tuy không gây tác động tiêu cực đến tính mạng nhưng khiến chức năng của hệ thần kinh và chất lượng sống suy giảm. Thậm chí là gây tàn phế hoặc mất khả năng tự phục vụ cho cuộc sống cá nhân và trở thành gánh nặng cho gia đình nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách. Vậy các biến chứng của thoái hóa cột sống thắt lưng là gì? Một số biến chứng bao gồm:

Đau dây thần kinh tọa: Các cơn đau tác động lên rễ thần kinh gây ra tình trạng đau nhức vùng thắt lưng. Ngoài ra, nó còn lan xuống vùng hông, cẳng chân khiến di chuyển trở nên khó khăn hơn.
Biến dạng cột sống: Lưng bị gãy cong, gù, gây mất thẩm mỹ.
Chèn ép tủy sống.
Teo cơ.
Tàn phế, bại liệt.
Gây trở ngại thị lực: Đây là biến chứng vô cùng nguy hiểm. Người bệnh có khả năng gặp những biểu hiện như: sợ ánh sáng, mắt sưng đau, chảy nước mắt, thị lực giảm mạnh.

Đáng lo ngại hơn chính là hiện nay hiện tượng thoái hóa cột sống lưng đang có xu hướng “trẻ hóa”. Trước kia, bệnh hầu như chỉ xuất hiện nhiều nhất ở độ tuổi 50 thì ngày nay đã có rất nhiều trường hợp người mắc bệnh này khi vừa bước qua tuổi 30.

Thoái hóa cột sống thậm chí gây tàn phế

Chẩn đoán bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng

Vậy các phương pháp chẩn đoán thoái hóa cột sống thắt lưng là gì? Căn bệnh này thường được chẩn đoán dựa trên các biểu hiện lâm sàng, khám kỹ lưỡng. Bác sĩ sẽ thực hiện khai thác tiền sử của bệnh nhân, tiền căn bệnh lý liên quan. Một số xét nghiệm cận lâm sàng có thể được bác sĩ yêu cầu bao gồm:

X-quang: Bác sĩ thông qua hình ảnh X – quang có thể quan sát sự biến dạng cột sống, xơ xương dưới sụn, hẹp khe khớp, gai xương, hẹp lỗ liên hợp.
Chụp cộng hưởng từ (MRI): Phương pháp này được yêu cầu để kiểm tra mức độ tổn thương ở cột sống. MRI có thể cho ra kết quả tổn thương của đĩa đệm, dây chằng hoặc các mô mềm quanh đốt sống, gai xương hoặc chèn ép rễ thần kinh.
Chụp CT cắt lớp: Đây cũng là xét nghiệm thường xuyên được bác sĩ sử dụng cho người bệnh có khả năng mắc thoái hóa cột sống để xác định được nguyên nhân và xác định chính xác vị trí tổn thương.

Phương pháp điều trị thoái hóa cột sống thắt lưng là gì

Theo bác sĩ nhận định, thoái hóa cột sống lưng là mối nguy hiểm ẩn náu nhưng có thể chữa được nếu phát hiện và điều trị kịp thời dứt điểm. Hiện nay, trong điều trị thoái hóa cột sống thắt lưng, bác sĩ có xu hướng tập trung làm chậm quá trình lão hóa. Một số kỹ thuật hỗ trợ đẩy lùi thoái hóa cột sống phổ biến như là:

Điều trị bằng thuốc

Một số loại thuốc thường được sử dụng khi bị thoái hóa cột sống thắt lưng như:

Sử dụng thuốc Tây: Phụ thuộc vào tình trạng bệnh mà kết hợp các loại giảm đau, chống viêm cho phù hợp. Một số loại thường được kê đơn là paracetamol, tramadol, Meloxicam, Celecoxib, Etoricoxib, eperisone, corticoid (tiêm trong trường hợp đặc biệt).
Thuốc có tác dụng làm chậm tiến trình lão hóa: Thuốc ức chế, Piascledine, Glucosamine sulfate, chondroitin sulphate…
Thuốc thảo dược: Lá lốt, dây đau xương, cây mần ri…

Một số loại thuốc thường được sử dụng khi bị thoái hóa cột sống thắt lưng

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp khá phổ biến trong việc điều trị bệnh thoái hóa cột sống vùng thắt lưng. Phương pháp này giúp hạn chế việc bị co cứng khớp, tăng cường lưu thông máu. Ngoài ra còn giúp các cử động ở vùng thắt lưng dễ dàng hơn trước. Vậy các kỹ thuật vật lý trị liệu thường được áp dụng trong việc điều trị thoái hóa cột sống thắt lưng là gì?

Dưới đây là một vài biện pháp phổ biến:

Laser trị liệu: Biện pháp này giúp thúc đẩy quá trình làm lành chỗ bị thương như sưng, giảm viêm, giảm đau.

Siêu âm trị liệu: Giúp làm mềm cơ và chống viêm, nhằm thúc đẩy nhanh quá trình làm lành vết thương.
Sóng ngắn trị liệu: Gần giống như phương pháp siêu âm trị liệu, đây là phương pháp giúp làm ngắn thời gian phục hồi của người bệnh.
Các bài tập kéo giãn khác giúp tăng cường cơ.

Ngoài ra, các phương pháp đông y cũng được sử dụng phổ biến kết hợp để cải thiện tình trạng bệnh như:

Châm cứu.
Bấm huyệt và xoa bóp: Phương pháp này giúp tác động sâu, trực tiếp vào các bó cơ căng cứng nhằm làm giãn cơ nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Xông thuốc: Giúp giãn cơ, giảm đau, an thần, trừ phong hàn và giúp phục hồi sức khỏe một cách nhanh chóng.

Phẫu thuật

Kỹ thuật này được yêu cầu trong trường hợp bệnh lý để lại những biến chứng nguy hiểm gây ra tình trạng đau dây thần kinh tọa nghiêm trọng, hẹp ống sống chèn ép tủy sống… Hoặc sử dụng phẫu thuật khi các phương pháp trị liệu khắc phục không đem lại hiệu quả như ý.

Chăm sóc bệnh nhân tại nhà

Vậy phương pháp chăm sóc bệnh nhân thoái hóa cột sống thắt lưng là gì? Người bệnh cần xây dựng một kế hoạch chăm sóc bệnh nhân phù hợp là điều rất cần thiết. Điều này sẽ giúp kiểm soát và ngăn ngừa nguy cơ xuất hiện biến chứng. Một số cách như sau:

Thay đổi chế độ ăn uống: Khi xương khớp đang bị tổn thương thì việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng là điều rất quan trọng. Khi ấy, người bệnh nên tăng cường cung cấp các loại rau xanh đậm, sữa và các thực phẩm từ sữa, trái cây… Hạn chế sử dụng rượu bia, nước ngọt có gas, thuốc lá, đồ hộp, đồ cay nóng…
Áp dụng các giải pháp giảm đau tại nhà: Sử dụng các phương pháp chườm nóng, chườm lạnh… giúp giảm bớt cơn đau tại nhà.
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt: người bệnh nên tận dụng nhiều thời gian cho nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc. Đặc biệt là không mang vác vật nặng, không ngồi sai tư thế…
Thiết lập chế độ tập luyện: Người bệnh nên chăm chỉ tập luyện thể dục, thể thao sẽ giúp cho cơ xương được giãn ra, vận động dễ dàng hơn. Thế nhưng, người bệnh cần lựa chọn những bài tập phù hợp, không nên tập động tác khó hay những môn thể thao vận động mạnh.

Xây dựng một kế hoạch chăm sóc tại nhà phù hợp giúp cải thiện bệnh nhanh chóng

Phương pháp phòng ngừa

Phần trên đã giải thích bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng là gì cho độc giả. Vậy có những phương pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả nào? Các chuyên gia khuyên chúng ta nên thay đổi tư thế khi ngồi quá lâu, cử động các khớp, tránh đứng nhiều, mang vác nặng.

Đối với nhân viên văn phòng, những người phải ngồi lâu tận dụng thời gian để thực hiện các bài tập thể dục nhẹ từ 5-10 phút. Bên cạnh đó, chế độ ăn cân bằng và đầy đủ các chất dinh dưỡng, để cung cấp vitamin và canxi, tránh rượu, thuốc lá, thức khuya cũng giúp ngăn ngừa căn bệnh này. Ngoài ra, việc tập luyện cũng rất quan trọng có chức năng giúp các cơ khớp hoạt động tốt hơn. Những người trẻ, dưới 40 tuổi hoặc thoái hóa cột sống nhẹ có thể chơi thể thao như bơi lội, đi bộ, dưỡng sinh.

Lời kết

Trên đây là những thông tin cũng như khái niệm của bệnh thoái hoá cột sống thắt lưng là gì. Hy vọng những kiến thức trên sẽ giúp ích cho độc giả trong việc phòng tránh căn bệnh này. Hãy theo dõi bài viết web để hiểu hơn về các vấn đề sức khỏe khác.