Bệnh gout là một trong những bệnh lý về xương khớp có diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe của người bệnh. Nếu không phát hiện và điều trị đúng cách, bệnh sẽ khiến xương khớp dị dạng, phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm. Hãy theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ bệnh gout là gì nhé!
Bệnh gout là gì?
Bệnh gout hay còn gọi thống phong, là loại bệnh do rối loạn chuyển hóa làm cho thận không thể lọc axit uric từ máu. Axit uric thường vô hại, được hình thành trong cơ thể, sau đó được đào thải qua phân và nước tiểu. Với những người bị bệnh gout, lượng axit uric trong máu tích tụ qua thời gian. Khi nồng độ quá cao, những tinh thể nhỏ sẽ được hình thành. Những tinh thể này tập trung ở khớp làm gây ra sưng, viêm và đau đớn cho người bệnh. Bệnh gout đặc trưng bởi những đợt viêm khớp cấp tái phát, bệnh nhân sẽ bị đau đớn đột ngột giữa đêm, sưng đỏ các khớp.
Bệnh gout là gì là câu hỏi nhiều người thắc mắc
Triệu chứng của bệnh gout là gì?
Triệu chứng của bệnh gout thường hay xảy ra đột ngột vào ban đêm. Trong một vài trường hợp, bệnh sẽ không có dấu hiệu ở giai đoạn đầu. Các biểu hiện của bệnh thường xuất hiện khi người bệnh đã từng mắc bệnh gout cấp tính hay mãn tính.
Các triệu chứng của bao gồm:
- Khớp đau nhiều khi đụng vào;
- Khớp sưng đỏ;
- Khớp đau dữ dội, đột ngột, sưng tấy;
- Vùng xung quanh khớp ấm lên.
Hầu hết các biểu hiện của bệnh gout sẽ thường kéo dài vài giờ trong khoảng 1 – 2 ngày. Tuy nhiên, đối với các trường hợp nặng, cơn đau sẽ xảy ra trong vòng vài tuần. Nếu người bệnh không dùng thuốc trị gout thường xuyên, các triệu chứng bệnh sẽ nghiêm trọng hơn. Ví dụ như:
- U cục tophi: Đây là dấu hiệu đặc trưng bởi sự tích tụ tinh thể dưới da. Thường các khối u cục tophi sẽ xuất hiện ở xung quanh đầu gối, ngón tay, ngón chân và cả tai. Nếu không được xử lý đúng cách và kịp thời thì u tophi ngày càng lớn hơn.
- Tổn thương khớp: Nếu người bệnh không sử dụng thuốc trị gout, khớp sẽ bị tổn thương vĩnh viễn. Tình trạng này làm tăng các nguy cơ bị tổn thương xương và các khớp khác.
- Sỏi thận: Các tinh thể acid uric tích tụ ở xung quanh khớp và tích tụ trong thận gây ra căn bệnh sỏi thận.
Nguyên nhân gây bệnh
Phần trên đã giải thích bệnh gout là gì cho độc giả, vậy tại sao lại bị bệnh? Bệnh gồm hai nguyên nhân chính: nguyên phát và thứ phát.
Nguyên nhân nguyên phát
Đây là nguyên nhân vô căn và nhiều người gặp phải. Yếu tố này do cơ địa của mỗi người và liên quan đến tính di truyền. Theo đó, người bệnh bị gout vô căn sẽ có quá trình tổng hợp purin nội sinh cao, dẫn đến hiện tượng bị tăng sinh axit uric quá mức. Thông thường người bệnh ở dạng này là những người trên 40 tuổi, có thói quen sinh hoạt và ăn uống không đảm bảo.
Người bệnh bị gout vô căn sẽ có quá trình tổng hợp purin nội sinh cao
Nguyên nhân thứ phát
Nguyên nhân thứ phát là do các rối loạn về gen (nguyên nhân di truyền), nguyên nhân này hiếm gặp. Ngoài ra bệnh gout còn do tăng sản xuất acid uric hay giảm đào thải acid uric hoặc cả hai:
- Suy thận cùng với các bệnh lý khác làm giảm độ thanh lọc acid uric của cầu thận.
- Các bệnh về máu ví dụ như bệnh bạch cầu cấp.
- Dùng thuốc lợi tiểu như thiazid, furosemid, acetazolamid…
- Sử dụng thuốc ức chế tế bào để điều trị các căn bệnh ác tính.
- Dùng thuốc kháng lao như pyrazinamid, ethambutol…
Đối tượng nguy cơ cao
Gout thuộc dạng bệnh viêm khớp vi tinh thể, bùng phát viêm khớp cấp, tái phát thường xuyên. Tỷ lệ người mắc bệnh là nam giới cao hơn so với nữ giới, độ tuổi trung bình từ khoảng 40 – 60 tuổi. Hiện nay, tỷ lệ bệnh nhân mắc phải gout trẻ hóa dần, người từ khoảng 30 tuổi đã có nguy cơ mắc phải chứng bệnh này.
Vậy đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh gout là gì? Dưới đây là nhóm người có khả năng mắc bệnh cần kiểm soát và phòng ngừa kịp thời:
- Người có thói quen ăn quá nhiều chất đạm, nhất là các loại hải sản.
- Người có tuổi cao, nghiện bia rượu trong thời gian dài, thừa cân béo phì.
- Người có tiền sử bố mẹ bị gout, mắc bệnh thận và suy thận bất thường.
- Người có tiền sử bệnh truyền nhiễm, bệnh tim, tiểu đường, rối loạn đông máu…
- Người mới trải qua cuộc phẫu thuật hay bị chấn thương ở xương khớp.
- Người dùng thuốc gặp tác dụng phụ, chẳng hạn thuốc hóa trị, lợi tiểu, aspirin, cyclosporine… Các loại tác dụng phụ này làm suy giảm hệ miễn dịch khiến xương khớp dễ bị viêm.
Bệnh gout thuộc dạng bệnh viêm khớp vi tinh thể
Cách chẩn đoán bệnh gout là gì?
Bệnh gout rất khó để chẩn đoán chính xác vì bệnh có các triệu chứng gần giống với các bệnh khác. Các biện pháp thường được chẩn đoán áp dụng bao gồm:
- Khám lâm sàng.
- Hỏi bệnh sử.
- Xét nghiệm máu để đo nồng độ acid uric có trong máu.
- Chọc hút dịch khớp tìm ra tinh thể acid uric.
- Chụp X-quang khớp.
- Chụp CT scanner khớp.
- Siêu âm khớp.
Các giai đoạn phát triển và mức độ nguy hiểm
Bệnh gout là gì và tiến triển như thế nào là thắc mắc của rất nhiều bệnh nhân. Bệnh diễn biến theo các giai đoạn và mỗi giai đoạn sẽ có triệu chứng sẽ nặng dần. Nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn càng sớm, tỷ lệ điều trị khỏi sẽ càng cao. Dưới đây là các giai đoạn tiến triển của bệnh lý này, bạn đọc cần lưu ý:
Giai đoạn 1: Bệnh không có triệu chứng
Ở giai đoạn này, nồng độ axit uric có trong máu bắt đầu thay đổi, mặc dù tăng tuy nhiên vẫn trong tầm kiểm soát. Do đó, gần như người bệnh chưa cảm thấy các triệu chứng bất thường xuất hiện. Một số trường hợp người bệnh sau khi mắc phải sỏi thận mới bắt đầu cảm thấy được sự bất thường đầu tiên do bệnh gây ra.
Giai đoạn 2: Bệnh bùng phát cấp tính
Các triệu chứng xảy ra khá đột ngột, nhất là vào buổi đêm nhiệt độ môi trường giảm thấp hay sau khi người bệnh uống rượu bia. Cơn đau xuất hiện dữ dội, kèm theo sưng đỏ khớp, đặc biệt là khu khớp mắt cá chân, ngón tay, chân và đầu gối. Ngoài ra, một số khớp khác cũng bị ảnh hưởng theo. Cơn đau cấp tính thường diễn ra trong khoảng 4 – 10 ngày.
Giai đoạn 3: Bệnh kéo dài
Người bệnh sẽ phải trải qua nhiều đợt bùng phát cấp tính trong khoảng một vài năm. Ở giai đoạn bệnh gout kéo dài, người bệnh sẽ không nhận thấy khớp bị sưng hay đau như các giai đoạn ban đầu. Các triệu chứng sẽ nhẹ dần trong vài tháng rồi tiếp tục bùng phát một đợt cấp tính khác. Mặc dù triệu chứng đau và sưng khớp không xảy ra nhưng nếu không điều trị, người bệnh sẽ gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Căn bệnh này có khả năng tái phát nhiều lần.
Giai đoạn 4: Bệnh gout chuyển thành mãn tính
Từ các đợt bùng phát bệnh cấp tính kéo dài, liên tục, người bệnh sẽ đối mặt với các nguy cơ bị mắc bệnh gout mãn tính. Ở giai đoạn này, sự lắng đọng của axit uric ngày càng nhiều hơn, hình thành các nốt gọi là hạt tophi. Chúng tập trung tại các ngón chân cái, khuỷu tay hay các bộ phần khác trên cơ thể.
Người bệnh sẽ cảm nhận được cơn đau nhức mãn tính rất khó chịu. Đây là hệ lụy do chủ quan, không điều trị bệnh trong nhiều năm. Tổn thương khi bệnh phát triển mạnh người bệnh sẽ phải dùng thuốc kiểm soát. Trường hợp bệnh nhân trì hoãn điều trị, tình trạng gout sẽ nghiêm trọng đe dọa sức khỏe và khả năng vận động của người bệnh.
Bệnh gout phát triển nặng dần theo thời gian
Phương pháp điều trị bệnh
Sau khi hiểu rõ bệnh gout là gì và nguyên nhân gây bệnh, hãy tìm hiểu kỹ hơn về phương pháp điều trị căn bệnh này. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến người bệnh nên tham khảo:
Chế độ ăn uống và sinh hoạt cho người bị bệnh gout
Chế độ ăn đóng vai trò rất quan trọng với người mắc bệnh gout. Người bệnh cần tránh các chất có chứa nhiều purin như thịt, tạng động vật, cua, cá, tôm… Người bệnh được ăn trứng, hoa quả và bổ sung thịt không quá 150 gram mỗi ngày. Ngoài ra người bệnh còn cần lưu ý các điều sau:
- Không uống rượu, tập luyện thể dục thường xuyên, giảm cân với những người bị thừa cân.
- Bổ sung nhiều nước, khoảng 2 – 4 lít nước mỗi ngày tùy từng người.
- Tránh các thuốc làm tăng acid uric có trong máu, tránh các yếu tố làm khởi phát cơn gout như chấn thương, căng thẳng…
Người bị gout cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh
Điều trị nội khoa
Một số loại thuốc người bệnh nên dùng:
- Thuốc kháng viêm: Loại thuốc này dùng trong giai đoạn cơn gout cấp giúp giảm viêm.
- Thuốc giảm acid uric máu: Dùng trong giai đoạn mãn tính giúp tránh tái phát cơn gout cấp.
Điều trị ngoại khoa
Phẫu thuật cắt bỏ nốt tophi trong các trường hợp sau:
- Gout kèm biến chứng bị loét.
- Bội nhiễm nốt tophi.
- Nốt tophi có kích thước lớn ảnh hưởng đến khả năng vận động hoặc vì lý do thẩm mỹ.
- Khi phẫu thuật cần dùng colchicin giúp tránh khởi phát cơn gout cấp và kết hợp với thuốc hạ acid uric máu.
Biện pháp phòng ngừa bệnh gout là gì?
Người bệnh cần hiểu rõ bệnh gout là gì và các triệu chứng của bệnh để hiểu rõ phương pháp phòng ngừa bệnh. Bệnh này gây ra các cơn đau nhức khó chịu và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh. Trong trường hợp chuyển biến nặng, khớp bị tổn thương sẽ phát sinh biến chứng và gây cản trở vận động của người bệnh. Do vậy, chuyên gia khuyến khích người đọc nên chủ động trong việc phòng ngừa căn bệnh này. Dưới đây là một vài lưu ý trong việc phòng ngừa như sau:
- Kiểm soát cân nặng: Cân nặng liên quan mật thiết đến các bệnh về xương khớp. Duy trì vóc dáng cân đối, kiểm soát cân nặng hợp lý sẽ giúp bạn phòng ngừa các nguy cơ về bệnh xương khớp. Ngoài ra còn giúp giảm áp lực lên hệ thống xương, cơ, mô sụn khớp.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp: Bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể, cân bằng dinh dưỡng. Hạn chế ăn nhiều nguồn thực phẩm giàu purine để giúp phòng nguy cơ mắc bệnh gout. Ngoài ra, bạn nên bổ sung chất xơ, uống nhiều nước, cung cấp đạm từ thịt trắng, hạt… Hạn chế uống rượu bia, nước ngọt có gas… Thay vào đó bạn nên uống nước ép trái cây tươi và nước lọc.
- Xây dựng lối sống lành mạnh: Chơi thể thao, tập thể dục, vận động cơ thể, tham gia các hoạt động thể chất giúp bạn có lối sống lành mạnh. Từ đó giúp bạn ổn định tinh thần, duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng tự nhiên cho cơ thể. Kết hợp với đó là điều chỉnh thói quen sống, giảm stress, ngủ đúng giờ, khám sức khỏe định kỳ để thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe nói chung và các bệnh xương khớp nói riêng.
Lời kết
Trên đây là các thông tin về bệnh gout là gì, nguyên nhân và cách chữa trị như thế nào. Trường hợp bệnh có tiến triển nghiêm trọng sau một thời gian sẽ phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Vì thế, bạn nên chủ động đi khám bác sĩ ngay khi nhận thấy cơ thể có các triệu chứng bất thường. Hãy theo dõi web để cập nhật nhiều thông tin khác về sức khỏe nhé!
