Viêm cột sống dính khớp là bệnh có ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến cơ thể trong số các bệnh xương khớp liên quan đến cột sống. Để cải thiện tình trạng bệnh, các chuyên gia khuyên người bệnh nên có một chế độ dinh dưỡng hợp lý và thực hiện một số bài tập cho xương khớp. Hãy cùng tìm hiểu về chế độ ăn và cách chăm sóc cho người bệnh qua bài viết dưới đây.
Bệnh viêm cột sống dính khớp nên ăn gì
Viêm cột sống dính khớp một bệnh viêm hệ thống mạn tính, đặc trưng bởi tổn thương ở các khớp liên quan đến cột sống, khớp cùng chậu, các khớp ở tay và chân. Theo nhiều nghiên cứu, chế độ ăn uống khoa học và hợp lý sẽ có tác động tích cực đối với quá trình điều trị bệnh.
Dưới đây là một số gợi ý về những thực phẩm nên có trong chế độ ăn giúp người bệnh cải thiện tình trạng bệnh của mình.
Tăng cường bổ sung nước
Như chúng ta đã biết, khoảng 70% cơ thể con người là nước. Khi thiếu nước, chức năng các cơ quan bị rối loạn và xương khớp cũng vậy. Nguyên nhân là do trong cấu trúc sụn khớp, có một lớp dịch chứa nước, khi thiếu nước thì khớp có thể trở nên khô, ảnh hưởng trực tiếp đến việc vận động của người bệnh. Bên cạnh đó, nước có tác dụng hỗ trợ giải độc, loại bỏ chất cặn bã và chất độc qua đường tiểu.
Nước còn có vai trò quan trọng trong việc thanh lọc các chất gây viêm và bảo vệ khớp khỏi các bệnh viêm cột sống. Nó cũng là chất bôi trơn các khớp sụn, giảm ma sát và bảo vệ khớp khỏi tổn thương. Mất nước có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nói chung, do đó, cần bổ sung nước đầy đủ và tăng cường nếu bạn đang tham gia hoạt động thể dục và thể thao.
Nước giúp bôi trơn và bảo vệ khớp khỏi tổn thương
Thực phẩm giàu canxi
Canxi là thành phần không thể thiếu cho sự khỏe mạnh của hệ cơ xương khớp. Bổ sung đủ canxi sẽ giúp tăng cường độ chắc khỏe của xương và tăng khả năng phục hồi của các tế bào cột sống bị viêm nhiễm. Vì vậy, người bệnh nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày các thực phẩm giàu canxi. Tuy nhiên nếu lạm dụng cung cấp canxi quá nhiều có thể dẫn đến tình trạng táo bón, sỏi thận… Vì thế không nên ăn quá 1000mg/ ngày.
Một số thực phẩm giàu canxi như là: sữa tươi, cải xoăn, bông cải xanh, xương hầm,…
Thực phẩm giàu Vitamin D
Vitamin D là thành phần không thể thiếu đối với sự phát triển của xương, giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn. Đây là loại dinh dưỡng không thể hấp thụ hoàn toàn từ thực phẩm như nhiều loại vitamin khác mà cơ thể có thể tự tổng hợp qua ánh nắng mặt trời.
Ngoài hỗ trợ cho sự tăng trưởng và phát triển của xương, vitamin D còn làm giảm thiểu hiện tượng xương mềm hay xương dễ gãy (loãng xương). Một số thực phẩm giàu vitamin D bao gồm: ngũ cốc, nấm tự nhiên, nước cam,…
Vitamin D hỗ trợ cải thiện tình trạng viêm cột sống dính khớp
Thực phẩm chứa Omega-3
Omega-3 là một dạng axit béo lành mạnh, có khả năng giảm đau và chống viêm. Nó có tác dụng thúc đẩy quá trình lành tổn thương do bệnh viêm cột sống gây ra. Đồng thời, axit béo này còn cung cấp lượng chất nhầy cần thiết cho đĩa đệm, giúp tăng tính linh hoạt và đàn hồi của cột sống. Omega-3 cũng có khả năng làm chậm quá trình thoái hóa của xương khớp. Từ đó ngăn chặn sự tiến triển của bệnh một cách hiệu quả hơn.
Một số thực phẩm giàu omega-3 gồm: cá thu, cá hồi, hàu, trứng cá muối, quả óc chó, đậu nành, hạt lành, …
Rau xanh và trái cây
Rau xanh luôn là một nhóm thực phẩm không thể thiếu trong bất kỳ chế độ ăn uống nào, bao gồm cả khi ăn kiêng. Các loại rau xanh cung cấp nước, khoáng chất, vitamin và chất xơ dồi dào, giúp thanh lọc và giải độc cơ thể. Chúng cũng thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh hơn, làm giảm các triệu chứng của bệnh. Một số loại rau xanh mà bệnh nhân nên bổ sung như: rau bina, bông cải xanh, …
Ngoài bổ sung rau xanh, người bệnh nên ăn nhiều trái cây, đây cũng là thực phẩm bổ dưỡng cho người mắc bệnh xương khớp. Hoa quả chứa nhiều thành phần có thể làm giảm viêm khớp, giúp cải thiện bệnh. Một số trái cây nên bổ sung thêm như chanh, cam, bưởi, dưa, đu đủ, dâu tây, …
Hành, tỏi, gừng, nghệ
Hành tỏi, gừng, nghệ là những thực phẩm chứa nhiều chất chống viêm. Mỗi ngày ăn một tép tỏi sống có thể giúp cơ thể kháng viêm. Gừng đã được coi là một loại “thuốc” chống viêm từ hàng thế kỷ. Tượng tự, nghệ chứa nhiều curcumin – một hợp chất có khả năng giảm viêm. Người bệnh có thể nêm nếm các loại củ trên vào các món ăn hoặc ăn trực tiếp.
Bệnh viêm cột sống dính khớp kiêng ăn gì
Bên cạnh những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, giúp giảm đau và làm giảm tình trạng viêm thì cũng có không ít thực phẩm làm tăng triệu chứng bệnh khiến người bệnh đau đớn và làm cản trở quá trình điều trị. Dưới đây là một số thực phẩm mà người bệnh viêm cột sống dính khớp nên kiêng trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Thực phẩm nhiều tinh bột
Theo một số nghiên cứu, thực phẩm có hàm lượng tinh bột thấp giúp hạn chế tình trạng viêm và cải thiện các bệnh về cột sống hiệu quả hơn. Vì vậy, người bệnh nên hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột trong khẩu phần ăn hàng ngày để việc điều trị bệnh đạt kết quả tốt hơn. Thực phẩm chứa nhiều tinh bột cần giảm khẩu phần ăn như: cơm, bánh mì, khoai tây, mỳ ống…
Người bệnh nên hạn chế ăn thực phẩm giàu tinh bột
Thực phẩm nhiều đường
Các loại thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo (bánh quy, bánh bông lan, kẹo dẻo…) có thể làm cản trở việc hấp thu Canxi, kích thích giải phóng các yếu tố gây viêm, làm tình trạng viêm sưng trở nên nghiêm trọng hơn và làm yếu đi các khớp xương của người bệnh.
Thực phẩm chứa nhiều đường là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn. Hơn nữa, chế độ ăn nhiều đường còn làm tăng nguy cơ béo phì, gây gánh nặng lên hệ xương khớp. Vì vậy người bệnh nên hạn chế tối đa lượng đường trong chế độ ăn của mình.
Thực phẩm nhiều muối
Theo các chuyên gia y tế, hàm lượng muối cao trong thức ăn sẽ khiến các tế bào của cơ thể tích nước và bị sưng viêm. Cũng giống như đường, muối cũng làm tăng phản ứng viêm, làm tình trạng viêm nghiêm trọng hơn. Vì vậy người bị bệnh về xương khớp hay tim mạch nên sử dụng một lượng muối ít hơn người bình thường (< 6g/ngày).
Thực phẩm chứa Omega-6
Nếu Omega-3 đem lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân mắc bệnh xương khớp thì omega-6 lại kích thích quá trình viêm và sưng đau. Vì vậy người bệnh nên hạn chế ăn các thức ăn chứa nhiều axit béo omega-6 như lòng đỏ trứng, dầu đậu nành, dầu hoa hướng dương,…
Thức ăn chiên rán
Đồ chiên rán chứa rất nhiều chất béo bão hòa làm cơn đau nhức xương khớp trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, chúng còn làm gia tăng nồng độ cholesterol trong máu. Nếu cơ thể có hàm lượng cholesterol cao sẽ dễ dẫn đến viêm khớp.
Đồ chiên rán làm cơn đau nhức cột sống trầm trọng hơn
Rượu bia và thuốc lá
Rượu bia và thuốc lá luôn ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là các bệnh lý về xương khớp. Hút thuốc là một trong những nguyên nhân chính gây ra viêm khớp dạng thấp, trong khi đó, việc tiêu thụ rượu bia tăng nguy cơ mắc bệnh gút. Vì vậy, để cải thiện tình trạng thoái hóa khớp, cần loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng rượu bia và thuốc lá.
Một số bài tập cho người bệnh viêm cột sống dính khớp
Người mắc các bệnh cột sống thường lầm tưởng rằng cần hạn chế vận động vì sợ làm bệnh tiến triển nặng hơn. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu, tập thể dục là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để kiểm soát các triệu chứng của bệnh xương khớp.
Dưới đây là một số bài tập cho người bệnh để nâng cao sức khỏe của mình.
Bơi lội
Môn thể thao này kích thích vận động của lồng ngực, cột sống, vai và háng. Các cú đạp nước đặc biệt tốt với hoạt động của khớp háng. Theo các chuyên gia, đây là môn thể thao tốt nhất với bệnh nhân viêm cột sống dính khớp. Người bệnh nên tập luyện hàng tuần để cải thiện tình trạng sức khỏe.
Bơi lội là môn thể thao tốt nhất cho người viêm cột sống dính khớp
Đi bộ
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Viêm cột sống Hoa Kỳ (SAA), người mắc viêm cột sống dính khớp nên bắt đầu bằng những “chuyến đi bộ” ngắn từ 5 – 10 phút hàng ngày và sau đó tăng dần lên ít nhất 30 phút. Đi bộ là một phương pháp tuyệt vời để người bệnh dễ dàng tham gia vào các hoạt động thể chất khác mà không lo sợ về tình trạng cột sống của mình.
Tập yoga
Bộ môn này có khả năng giảm đau, tăng tính linh hoạt và cải thiện khả năng vận động của các khớp bị cứng do viêm cột sống. Ngoài ra, yoga còn có tác dụng giúp tăng cường sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, người bệnh nên bắt đầu từ từ và làm quen với các chuyển động và tư thế trước khi tăng độ khó. Bắt đầu bằng các động tác kéo giãn dễ dàng và ổn định. Hãy cố gắng tập yoga ít nhất vài ngày trong mỗi tuần.
Tập yoga giúp cải thiện tình trạng của khớp
Dưới đây là một vài tư thế yoga giúp hỗ trợ điều trị bệnh.
- Tư thế trẻ em
Với tư thế này giúp thư giãn lưng, làm xoa dịu hệ thần kinh và hỗ trợ tình trạng táo bón. Tuy nhiên, tư thế này không phù hợp với phụ nữ đang mang thai; người bị tổn thương lưng và đầu gối trầm trọng; người đang bị tiêu chảy.
- Tư thế cây cầu
Giúp giảm cơn đau lưng, xua tan căng thẳng, mệt mỏi. Tuy nhiên động tác này không phù hợp với người bị chấn thương cổ nghiêm trọng.
- Tư thế núi
Là tư thế đơn giản, giúp cải thiện tình trạng đau nhức các khớp. Tuy nhiên, người bị chấn thương vai hoặc cổ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị trước khi thực hiện động tác này.
- Thái cực quyền
Thái cực quyền là phương pháp tập luyện người Trung Quốc ngày xưa. Bộ môn có thể giúp giảm đau lưng cho người có vấn đề về xương khớp. Tuy nhiên, người bệnh cần tìm hiểu và lựa chọn những chuyên gia hướng dẫn các động tác phù hợp
- Hít thở sâu
Thở sâu giúp người tập tăng dung tích phổi và duy trì nó ở thời gian lâu hơn. Hít thở sâu giúp khung xương sườn, cột sống ngực, cơ lưng và cơ ngực trở nên quá căng. Hơn nữa, việc hít thở sâu còn giúp cột sống luôn khỏe mạnh và ngăn ngừa các biến chứng liên quan. Để thực hiện hít thở sâu, người tập ngồi hoặc nằm xuống và thở ra thật sâu và chậm theo nhịp thở bình thường.
Một số chú ý khi thực hành các bài tập
Các bài tập hỗ trợ điều trị cho người viêm cột sống dính khớp được chứng minh là giúp cải thiện sức khỏe người bệnh. Dù vậy, để quá trình luyện tập mang đến những hiệu quả cao nhất đồng thời tránh gây ra những các tổn thương không đáng có, người bệnh nên chú ý:
- Thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn chính xác nhất
- Tuân thủ chế độ điều trị bằng thuốc và các phương pháp luyện tập
- Nên đến phòng tập để được các bác sĩ trị liệu hướng dẫn chi tiết trước khi tự bắt đầu luyện tập tại nhà
- Lựa chọn không gian tập luyện thích hợp, thoáng mát, sạch sẽ và đầy đủ dụng cụ theo yêu cầu
- Phải khởi động kỹ càng trước khi bắt đầu tập luyện
- Tập luyện hàng ngày kết hợp với chế độ ăn dinh dưỡng cân bằng
- Tập luyện hàng ngày kết hợp với chế độ ăn dinh dưỡng cân bằng
Người bệnh nên đi khám bác sĩ để được tư vấn điều trị tốt nhất
Việc lựa chọn những bài tập phù hợp nhất với tình trạng bệnh là một trong những lưu ý quan trọng đối với người bệnh gặp vấn đề xương khớp. Vì vậy, người bệnh nên hỏi ý kiến từ các bác sĩ trị liệu để được thiết kế bài tập phù hợp cho bản thân.
Lời kết
Chế độ ăn và tập luyện đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng người bị bệnh viêm cột sống dính khớp. Hãy duy trì một chế độ ăn dinh dưỡng và một thói quen tập luyện lành mạnh để nâng cao tình trạng sức khỏe. Theo dõi web để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!
